Interview met Margaretha Broersma van Go SantiaGo; Camino wandelvakanties

Op wandel-vakanties.nl laat ik graag de reis-ondernemers áchter de diverse reisorganisaties aan het woord. Als vijfde in deze serie van interviews is het de beurt aan Margaretha Broersma van Go SantiaGo, een reisorganisatie die kleinschalige groeps-wandelvakanties over Spaanse deeltrajecten van de Camino de Santiago aanbiedt.

Bedankt Margaretha dat je de moeite wilt nemen enkele vragen te beantwoorden voor Wandel-Vakanties.nl. Zou je in een paar zinnen kunnen beschrijven wat voor een soort reizen jouw reisorganisatie aanbiedt en wat je doelgroep is?

Met Go SantiaGo gaat iemand als een echte pelgrim met mij mee op reis op een deel van een camino richting Santiago de Compostela. Ik assisteer deelnemers op hun pelgrimstocht in een kleine groep (4-6 personen) en ik leer hen pelgrimeren. Ik laat ze zien hoe ze zelf zonder mijn begeleiding hun camino kunnen aflopen. We dragen daarbij onze eigen bagage, overnachten in herbergen en lopen lange afstanden. Vooraf ontvangt men een paklijst en een trainingsschema van drie maanden.

Ook organiseer ik in Nederland wandeladvies-dagen (1-op-1) voor de mensen die zonder mijn begeleiding een camino gaan lopen, dat kan ook vanuit Nederland zijn. Ik vertel ze alles wat ze moeten weten, zodat ze goed voorbereid zelf op camino kunnen gaan.

Hoe ben je op het idee gekomen te starten met Go Santiago?

In 2021 liep ik zelf vanuit Utrecht naar Santiago de Compostela, 2.600 km in 4 maanden. Deze reis heeft mij zoveel gebracht en de camino is zo’n mooie beleving, dat gun ik iedereen.

Ik weet dat veel mensen de pelgrimstocht naar Santiago de Compostela een keer willen maken, ik wilde de drempel om daadwerkelijk de stap te nemen lager maken. Ik had zelf ook graag met iemand gewandeld van tevoren die mij had verteld wat ik het beste kon doen qua voorbereiding, ik werd namelijk zelf helemaal gek van al die informatie op internet. Dat had ik zelf ook graag wandelend van iemand uit persoonlijke ervaring gehoord.

Hoe lang bestaat je bedrijf nu?

Sinds februari 2022 sta ik ingeschreven bij de KvK, dus drie jaar. Ik heb tot dusver 13 groepjes begeleidt op verschillende delen van verschillende camino’s in Spanje en heb er nog 4 op het programma voor 2025. Daarnaast heb ik vele wandeladvies-dagen gelopen met mensen die zonder mijn begeleiding op pad gaan. 

De naam Go Santiago, hoe ben je daar op gekomen?

Na een brainstorm sessie met een vriendin, kwam deze naam op nummer 1. Hij is ook duidelijk voor deelnemers uit het buitenland, die neem ik namelijk ook mee op een camino.

Op welke manier onderscheidt Go Santiago zich van andere wandel- en reisorganisaties die camino-groepsreizen aanbieden?

• Kleine groep (4-6 personen)
• Dragen eigen rugzak
• Lange afstanden
• Goede voorbereiding
• Overnachten in herbergen
• Pelgrimeren zoals het bedoeld is

We houden lange afstanden aan en dragen onze eigen rugzakken en daarvoor ontvangt men dus een trainingsschema van 3 maanden, waar ook het gewicht in de rugzak wordt opgebouwd. Ik vind persoonlijk het dragen van een rugzak een belangrijk onderdeel van het pelgrimeren. Het is geen wandelvakantie, ga daarvoor niet naar een camino.

Je gaat terug naar de basis en pelgrimeren staat voor mij voor loslaten. Loslaten van planningen, zo gaan we zoveel mogelijk zonder reservering op pad, we kijken elke avond hoe het is gegaan en hoe ver we de volgende dag willen/kunnen lopen. Loslaten van luxe, we leven vanuit onze rugzak (weinig mee, alleen het hoogst noodzakelijke) en we overnachten in herbergen. Loslaten van elkaar, een belangrijk onderdeel is dat iedereen zijn eigen tempo kan lopen en zijn eigen behoefte kan naleven.

Ook vind ik pelgrimeren staan voor het in verbinding staan met de natuur, jezelf en de andere pelgrims. Ik probeer altijd herbergen aan te doen waar ook gezamenlijk wordt gegeten. Het is mooi om pelgrims uit de hele wereld te ontmoeten.

Veel mensen kennen de Camino de Santiago vooral van de klassieke routes zoals de Camino Francés. Jij begeleidt ook minder bekende routes zoals de Via de la Plata en de Mozárabe. Wat maakt die minder bekende caminos zo bijzonder?

Persoonlijk vind ik de camino Francés, wel echt dé camino waar het gebeurt. Daar moet je eigenlijk mee beginnen. Maar de camino Via de la Plata en Mozarabe zijn in het zuiden en kun je goed in de wintermaanden lopen. Dat zijn totaal andere camino’s. Je bent daar erg op jezelf, omdat er geen tot weinig pelgrims lopen.

Het is er ook een stuk primitiever en authentieker qua herbergen. Om die camino’s alleen te lopen, dat vindt niet iedereen fijn. Als je dan onderdeel van een kleine groep bent kan dat prettiger aanvoelen. Ik neem mensen de eerste 10 dagen mee op pad, ze zouden daarna de camino alleen voort kunnen zetten, en of dat direct er achteraan is of een andere keer maakt niet uit. Zo kunnen ze even proeven hoe deze camino’s zijn.

Je noemt dat een camino lopen geen gewone wandelvakantie is. Hoe leg jij aan je deelnemers uit wat precies het verschil is?

Pelgrimeren is een beleving zeg ik altijd. Het in contact staan met mensen uit de hele wereld die meestal ook wel iets te verwerken hebben en terug gaan naar de basis en een beetje lijden hoort erbij. Als je luxe wilt ga dan op een wandelvakantie en slaap in een hotel, maar daar is de camino niet voor bedoeld is mijn mening. 

Wat zijn de grootste verrassingen die deelnemers vaak ervaren tijdens hun eerste camino?

Dat het heel erg meevalt om in een slaapzaal en een stapelbed te slapen en dat het je juist heel veel brengt. Wat ook opvalt, met hoe meer mensen je op een slaapzaal slaapt, hoe beter je slaapt. Vind ik ook altijd nog bijzonder.

Naast Spanje organiseer je ook een mini-pelgrimage van twee dagen in Nederland. Kun je daar wat meer over vertellen en wat mensen daarvan leren?

De 2-daagse zijn eigenlijk twee wandeladviesdagen/kennismakingswandelingen in 2 dagen waarbij je ook in een herberg en stapelbed slaapt. Hoe is dat nou, mensen kunnen het uitproberen en daarnaast ook mij leren kennen. Ze ervaren ook hoe het is om onderdeel van een groep uit te maken en hoe snel dat wandelen verbindt. Ik geef ze allerlei adviezen en tips en leg uit waar pelgrimeren voor staat, daarnaast is het uiteraard heel gezellig.

Je begeleidt onder andere het traject St. Jean Pied de Port – Logroño, het beginstuk van de Camino Francés. Wat maakt juist dit deel zo’n bijzondere start voor veel pelgrims?

Mijn bedoeling is om mensen op weg te helpen. Zo begeleid ik een groepje op de camino Frances de eerste 8 dagen, zodat ze daarna zelf verder kunnen lopen. Ik ben dan een soort houvast voor de eerste dagen.

Ik laat ze zien hoe ze de weg vinden, welke herbergen leuk zijn (bijv donativo-herbergen), hoe het werkt op een camino, hoe je je afstanden kunt bepalen en wat een beetje de regels zijn op  een camino. Zo kunnen ze vol vertrouwen de 4/5 weken daarna zelf de camino voortzetten. En het lopen in de Pyreneeën is super!

Een ander traject dat je aanbiedt is Astorga – Santiago, de laatste etappes richting de kathedraal. Hoe ervaren jouw deelnemers het om samen de “finale kilometers” te lopen en de intocht in Santiago te beleven?

In de media gaat natuurlijk altijd het geluid uit dat je de laatste 100 kilometer in een file loopt en dat het op de Nijmeegse4daagse gaat lijken. Mijn ervaring is anders. Ik probeer sowieso deze laatste 100 kilometer niet in de etappeplaatsen te overnachten, wat al een heel andere beleving geeft. En de laatste dag is het natuurlijk drukker omdat er ook diverse camino’s bij elkaar komen. Het is ook niet erg. Ik vind de groepen Spaanse scholieren zelf altijd leuk en enthousiast, ze vragen je ook vaak het hemd van het lijf en hebben veel respect voor de mensen die al weken onderweg zijn, heel leerzaam.

De intocht in Santiago en de aankomst op het plein vind ik zelf nog steeds bijzonder, het doet me veel meer dan de allereerste keer. Mijn deelnemers ervaren het allemaal anders, maar ik zie vaak wel een traantje en ze spreken vaak ook hun dankbaarheid aan mij uit. Daar doe ik het voor en dat vind ik echt een mooi cadeau van hen voor mezelf. Ik ben heel dankbaar dat ik dit werk kan doen.

Op de Via de la Plata begeleid je de route van Sevilla naar Mérida, een heel ander landschap en sfeer dan de bekendere camino’s. Wat trekt jou persoonlijk in dit traject en wat kunnen deelnemers hier verwachten?

Deze camino is één van de langste, zo’n 1.000 kilometer. In het zuiden van Spanje is de natuur/omgeving heel anders dan in het noorden van Spanje. De etappes zijn ook best vlak en kunnen lang zijn, soms 30 kilometer met geen enkel dorp onderweg. Ook het primitieve vind ik erg leuk. Soms slaap je bij mensen thuis en lig je onder 8 dekens omdat ze geen verwarming hebben. En zit je in de ochtend aan het ontbijt met een zwaar tafelkleed over je benen met onder de tafel een schaaltje met kolen. Waar maak je dat nog mee!

Als je geïnteresseerde reizigers slechts 1 van je reizen zou kunnen aanbevelen, welke zou dat dan zijn en waarom specifiek die? 

De Camino Frances. De bekendste, maar ook de mooiste qua natuur en beleving. Het lopen tussen wandelaars uit de hele wereld waar afkomst/leeftijd/achtergrond/opleiding/baan/geslacht niets uitmaakt en waar je allemaal als pelgrim loopt. Het is zo’n fantastische beleving, dat vergeet je nooit meer. Ook de voorzieningen zijn best goed onderweg.

Het enige dat jammer is, is dat het avontuur er wel wat af wordt gehaald doordat ze soms enorme borden neerzetten, terwijl een vage geschilderde gele pijl veel leuker is, een beetje spoorzoeken hoort erbij. Deze camino is voor mij een roze wolk waar je in leeft, was het overal maar zo op de wereld. En trek je niets aan van de drukte, dat is alleen de eerste 3 en de laatste 3 dagen van deze camino, terwijl er nog 5 weken tussen zitten. En laat je niet gek maken of het gerucht dat alle herbergen in het volgende dorp vol zitten, dat is echt niet waar.

Hoe ziet een gemiddelde dag er uit tijdens een van je reizen? 

We staan op (zonder wekker te zetten) en pakken onze tassen in, daarna of ontbijten in de herberg of in het dorp of in het volgende dorp. Om 8 uur moet je sowieso de herberg vaak uit zijn. Dan lekker aan de wandel door het volgen van de gele pijlen en als je zin hebt om in een dorp onderweg koffie te drinken, te rusten of te lunchen dan doe je dat. Kan alleen of met mensen uit de groep of pelgrims die je ontmoet onderweg.

Aan het einde van de afstand bepalen of we in dat dorp ook daadwerkelijk gaan slapen of nog door willen lopen, dan op zoek naar een herberg met voldoende bedden. Inschrijven met je pelgrimspaspoort, bed uitzoeken, douchen, kleren wassen en ophangen, chillen en kletsen met andere pelgrims, op zoek naar een pelgrimsdiner (soms in de herberg soms niet) en tussen 21-22 uur naar bed. Om 22 uur gaat de deur van de herberg op slot en het licht uit en valt iedereen heerlijk in slaap.

Jij begeleidt je groepen zelf en loopt ook alle etappes mee. Wat betekent dat voor de band die je met de groep opbouwt?

Ik begeleid een groepje (4-6 personen) tussen de 8 of 14 dagen. We lopen vaak de eerste dag nog als groep, maar daarna verspreid het zich. Ik hou iedereen in de gaten, de deelnemers hoeven niet op anderen te letten/wachten, ik wil dat iedereen zijn eigen camino kan lopen. Ik loop soms voorop, soms in het midden van iedereen en soms achteraan of bij de laatste die het misschien wat moeilijker heeft.

Tijdens het wandelen met iemand heb je vaak mooie gesprekken. Met sommige deelnemers heb ik nog steeds intensief contact na de camino, maar dat kan natuurlijk niet met iedereen zo blijven. Elke groep is anders en heeft zijn eigen dynamiek. Prachtig om mee te maken.

Waar wil je met je bedrijf staan over grofweg 5 jaar? Zijn er bijvoorbeeld nog nieuwe routes of ambities die je graag wilt realiseren?

Volgend jaar ga ik zelf alleen 6 maanden naar Amerika om de Pacific Crest Trail (PCT) te gaan lopen, dat slaat ook even een gat in mijn kalender/programma met begeleidde camino’s. Vijf jaar vooruit kijken vind ik niet te doen, eerlijk gezegd. Van mijn lange reis heb ik geleerd te leven in het moment en te kijken wat er op mijn pad komt.

Ben je zelf eigenlijk een fanatieke wandelaar? En wat was voor jou persoonlijk de meest bijzondere wandelroute? Hoeft niet per se een camino te zijn natuurlijk.

Ik ben ooit op mijn 25^e begonnen met het Pieterpad. In die tijd wilde er niemand wandelen, uiteindelijk wilde een collega met mij de etappes lopen. Als we in een bos liepen op zondagochtend kwamen we echt niemand tegen. Er was toen nog een ander eindpunt en daar stond een bordje Santiago. Toen heb ik gedacht, daar wil ik ooit nog eens naartoe lopen.

Ook wilde ik meedoen aan de Nijmeegese4daagse, dat heb ik het jaar erop gedaan. In 2019 was ik met mijn gezin op vakantie in noord Spanje, toen ik pelgrims op de camino Del Norte tegen kwam en toen ben ik blogs van anderen gaan lezen en dacht dat wil ik ook. Ik heb mezelf mijn 4 maanden reis cadeau gegeven voor mijn 50^e verjaardag. Deze reis heeft mijn werkende leven heel erg veranderd. Het was het beste cadeau wat ik mezelf heb kunnen geven. Ik was zo ontzettend gelukkig deze 4 maanden, hoe zwaar het soms ook was. Het heeft mijn kijk op bijna alles veranderd.

Hoe zie je de toekomst van de Camino de Santiago? Denk je dat de ervaring gaat veranderen nu het pelgrimeren steeds populairder wordt?

Ik denk dat de piek nu wel is, maar dat is ook mooi, dit mag niemand missen. Alleen hoop ik wel dat men meer teruggaat om waar het om draait, terug naar de basis en loslaten en verbinding. Als je luxe wilt, ga dan niet naar de camino maar in een ander mooi gebied/land wandelen. Pelgrimeren is loslaten.

Heb je een suggestie voor welke reis-ondernemer ik een volgende keer kan vragen voor deze rubriek?

Casper van Into Nature Basecamp

Meer lezen over het reisaanbod, vertrekdata en wat je allemaal van je pelgrimstocht kunt verwachten kan op de website van Margaretha: GoSantiaGo.nl.

Meer reisorganisaties voor pelgrimstochten vind je op deze pagina, en als je interesse hebt in wandelen in groepsverband maar op nadere bestemmingen kun je de groepsreizen-pagina bekijken. Zelf liep ik ook al een aantal caminos’; foto’s van de Via de la Plata vind je hier en van de Camino Ingles hier. De laatste camino die ik deed was de Camino Portugues, van Porto naar Santiago de Compostela.