Interview met Ruben Heijloo van Nordic Pilgrim; wandelreizen over het Olavspad

Op wandel-vakanties.nl laat ik graag de reis-ondernemers áchter de diverse reisorganisaties aan het woord. Als tiende in deze serie van interviews is het de beurt aan Ruben Heijloo, de oprichter van Nordic Pilgrim, een reisorganisatie die wandelvakanties over het Scandinavische Olavspad aanbiedt.

Bedankt Ruben dat je de moeite wilt nemen enkele vragen te beantwoorden voor Wandel-Vakanties.nl. Zou je in een paar zinnen kunnen beschrijven wat voor een soort reizen jouw reisorganisatie aanbiedt en wat je doelgroep is?

Nordic Pilgrim helpt mensen bij het plannen en boeken van hun wandeling óf fietsreis langs diverse pelgrimsroutes in Scandinavië. Dat kan gaan om een reis van een paar dagen tot anderhalve maand. Er zijn veel reizigers die ervoor kiezen alles zelf te regelen óf met de tent te gaan – wij helpen mensen die het regel-deel graag uit handen geven. 

Onze doelgroep is heel divers, van studenten tot pensionairs; van 18 tot (letterlijk) 83 jaar oud. En eigenlijk komen ze overal vandaan: Nederland, België, de VS, Canada en interessant genoeg ook steeds meer uit Azië – voornamelijk Taiwan en Zuid-Korea. Allemaal mensen die op zoek zijn naar wandeling met een lange historie en verdieping, door een aantal prachtige landen. 

Kun je kort aangeven wie St. Olav was, en hoe Olavspaden zijn ontstaan?

Heel kort: Olav was een Vikingskoning die zo’n duizend jaar geleden Noorwegen probeerde te verenigen, onder meer door de mensen te bekeren tot het christelijk geloof. Te voet en te paard reisde hij via Zweden naar het westen, richting Stiklestad, een plaats circa honderd kilometer ten noorden van de Noorse stad Trondheim. Op 29 juli 1030 vond daar de slag bij Stiklestad plaats, waarbij Olav werd gedood. Zijn lichaam werd in het geheim naar Nidaros vervoerd, het huidige Trondheim.

Na zijn dood deden al snel wonderlijke verhalen over Olav en diens religieuze krachten de ronde. De zomer na zijn dood werd Olavs lichaam opnieuw begraven en werd de kathedraal van Nidaros in zijn eer gebouwd. De Viking Olav Haraldsson werd Heilige Olav. In korte tijd groeide de Nidaros kathedraal uit tot een van ’s werelds belangrijkste pelgrimsoorden voor katholieken, te vergelijken met Jeruzalem, Rome en Santiago de Compostela. In het millennium erna hebben talloze pelgrims de tocht naar Trondheim gemaakt, wat leidde tot een netwerk van pelgrimsroutes door Finland, Zweden, Noorwegen en nog een aantal andere landen. 

Hoe ben je op het idee gekomen te starten met Nordic Pilgrim?

Per toeval: ik woonde in Zweden langs een van de pelgrimswegen naar Trondheim. De bewegwijzering stond letterlijk in mijn voortuin. Zo’n tien jaar geleden wilden de Zweden het pad nieuw leven inblazen en ik bood aan te helpen met marketing in Nederland. Als grap opperde ik dat ik het pad wel wilde testen, en zo geschiedde. Het vlog dat ik toen maakte, staat nog steeds op YouTube.

Doordat ik het pad had gelopen en de accommodaties persoonlijk kende, besloot ik – na goed overleg met het Zweedse project – anderen te adviseren die het pad wilden lopen. Wat begon als hobby, is nu mijn baan. 

Hoe lang bestaat Nordic Pilgrim nu?

Ik liep de route zelf in 2012 en hielp de eerste wandelaars in de zomer van 2013 – een stuk of vijf, als ik me goed herinner. Dat zijn er inmiddels wel wat meer. 

De naam Nordic Pilgrim, hoe ben je daar op gekomen?

Veel mensen weten niet dat er pelgrimsroutes in het Hoge Noorden zijn. Deze naam maakt dat met twee woorden direct duidelijk – een beetje saai misschien, maar wel helder. 

Op welke manier onderscheidt Nordic Pilgrim zich van andere reisorganisaties die (delen van) het Olavspad aanbieden?

Bij mijn weten zijn er geen andere aanbieders die deze paden aanbieden. Er zijn een paar grotere reisbureaus in binnen- en buitenland die delen aanbieden, maar niet zelden zijn dat ónze pakketen, die wij dan voor hen boeken. Er zijn hier en daar misschien stukken die worden aangeboden door anderen, maar daar ben ik niet van op de hoogte. Feit is dat ik al meer dan tien jaar investeer in de relaties met accommodaties en andere diensten ter plekke. Zij kennen en vertrouwen mij – en andersom. Zo’n hechte relatie met de locals, inmiddels langs vier verschillende paden, is mijn kracht.

Daarnaast is de begeleiding zeer persoonlijk. Reizigers kunnen mij 24/7 bereiken en ik kan zelfs digitaal met ze ‘meelopen’ via diverse apps, mochten ze daar behoefte aan hebben. 

De 2 bekendste routes die je aanbiedt zijn waarschijnlijk die van Selånger naar Trondheim en die van Oslo naar Trondheim. Waar moeten wandelaars aan denken als ze een keuze willen maken tussen deze 2 routes?

Dat klopt: de St. Olavsleden en de Gudbrandsdalsleden. Oftewel: het St. Olavspad en het Olavspad (makkelijk te verwarren). Het pad vanuit Oslo naar Trondheim is ruiger, meer natuur, meer geïsoleerd en zwaarder. Het pad vanuit Zweden is wat lieflijker en toegankelijker, en in het begin zeker iets meer door dorpjes heen. Meer asfalt, dat ook. Maar beide paden hebben voor- en nadelen. 

De meeste reisorganisaties die een pelgrimspad aanbieden doen dit in Spanje/Portugal (Camino de Santiago). Waarin verschilt de St. Olavsleden ten opzichte van de Camino?

Heel simpel: veel minder mede-reizigers op het pad en een korter seizoen. Tot voor kort zou ik zeggen: én lagere temperaturen, maar deze zomer was het ook in het noorden snikheet. En iets om te beseffen is ook dat de pelgrim-infrastructuur in Scandinavië nog lang niet zo ontwikkeld is als in het zuiden. Minder accommodaties, geen geoliede bagagetransfers, hogere prijzen. Het is nog steeds een beetje pionieren, vergeleken met het zuiden. 

Kun je een typische dag schetsen van wandelaars die bij jou een reis boeken? 

De meeste pelgrims staan vroeg op, krijgen ontbijt en maken tijdens het ontbijt hun lunchpakket. Ze bestuderen de kaarten die ze van ons hebben gekregen en gaan op pad – dagelijks zijn de afstanden tussen de 15 en 25 kilometer, met een paar uitschieters naar boven en beneden. Mochten ze de bewegwijzering even niet meer zien of bang zijn dat ze verkeerd lopen, sturen ze mij een bericht. Via de telefoon kijk ik waar ze zijn en kan ik adviseren hoe ze weer op het pad komen.

Aan het eind van de dag komen ze aan bij hun accommodatie – dat kan een hotel zijn, een B&B, of een simpel huisje bij een stel locals in de achtertuin. Sommigen kiezen ervoor mij op de hoogte te stellen dat ze zijn aangekomen. Anderen spreek ik pas helemaal aan het einde van hun reis, wanneer ze veilig zijn aangekomen op hun eindbestemming. Onze reizigers slapen eigenlijk nooit op slaapzalen, dus na een lange wandeldag trekken ze zich terug in hun eigen kamer of huisje.

De Kustpelgrimsroute en de St. Olav Waterweg zijn waarschijnlijk wat minder bekend dan je overige 2 routes. Kun je wat meer vertellen over deze 2 varianten?

De St. Olav Waterweg is net vóór corona heropend. Dit betreft een korter pad in Finland, van Turku naar Eckerö op Åland. Het is een combinatie van wandelen en bootovertochten. Ook dit pad heeft te maken met Olav: pelgrims vanuit het oosten namen dit pad op weg naar Trondheim. De Waterweg is heel anders van karakter, omdat je constant dichtbij de zee bent – aan het ‘eilandhoppen‘. En de Finnen zijn ook weer anders dan de Zweden en Noren. 

De Kustroute is een pad langs de westkust van Noorwegen. Wij bieden hier maar een heel kort stuk van aan – van Bergen naar Selje – omdat je voor grote delen van deze route zelf een boot nodig hebt. Deze route is minder een wandeling van a naar b naar c, maar boottochten naar bepaalde belangrijke plekken langs de route, waar je dan ter plekke wandelingen kunt doen. De Kustroute gaat door het meest spectaculaire landschap van Noorwegen en is misschien wel de meest imposante reis die we aanbieden. Maar…ook bewerkelijker. 

Wat is jouw favoriete plek op het Olavspad?

Dat is moeilijk kiezen. Mogen het er meer zijn? Dan kies ik voor het eiland Kökar in Finland, onderdeel van de Waterweg. Het eiland Tautra, vlakbij Trondheim. En het eiland Kinn, hoogtepunt van de Kustroute. Dat dit toevallig alle drie eilanden zijn, zegt misschien meer iets over mij. 

Als je wandelaars slechts 1 van je 4 Olavspaden zou mogen aanbevelen, welke zou dat dan zijn en waarom specifiek die reis?

Dat is uiteraard een onmogelijke vraag, een echte Sophie’s choice, om het maar wat dramatisch te maken. Elk pad heeft denk ik zijn eigen doelgroep. Bepaalde delen zijn zwaarder en minder toegankelijk dan andere delen. En elk land is weer anders. Tóch neig ik naar de Waterweg in Finland. Een pad dat ik overigens zelf alleen per auto heb gedaan: mijn vriendin testte de route een paar jaar geleden voor Nordic Pilgrim. De combinatie van wandelen, boottochtjes, eilanden en bossen maakt deze route uniek. En goed te doen, ook voor niet-afgetrainde hardcore wandelaars. 

Je bent actief in Noorwegen, Finland en Zweden. In welke zin verschilt de wandel- en vooral wandelvakantie-cultuur in die landen ten opzichte van Nederland?

In Nederland is er geen écht wilde natuur meer en is alles goed geregeld en aangegeven. In het Hoge Noorden moet je respect hebben voor je omgeving en de natuur, anders red je het niet. Ook ben je veel meer op jezelf aangewezen. Dat zie je vaak terug in de kleding en voorbereiding van de Scandinaviërs zélf: de beste kleding en apparatuur. Toen ik de St. Olavsroute liep, deed ik dat in oude jeans en met geleende schoenen – dat is dan misschien weer het andere uiterste en ze keken me wel vreemd aan daar.

Waar wil je met je bedrijf staan over grofweg 5 jaar? Zijn er bijvoorbeeld nog bestemmingen die je toe wilt voegen of andere ambities?

Grote plannen! We gaan dit jaar twee nieuwe stukken ontwikkelen: een – voor ons – nieuw deel van de Gudbrandsdalsleden, want die hebben we nog niet compleet. En in Zweden de Birgittaweg, een pelgrimspad dat eens niét aan Olav gekoppeld is. Over vijf jaar denk ik dat we de meeste ontwikkelde pelgrimsroutes in Scandinavië wel in ons pakket hebben. Dat wordt dus nog een hoop wandelen, ontdekken en ontwikkelen.

Ben je zelf eigenlijk een fanatieke wandelaar? En zo ja, wat is je mooiste wandel-ervaring?

Eigenlijk niet! Ik ben er toevallig ingerold, omdat ik zoals gezegd langs het pad woonde. Maar door als marketingstunt het St. Olavspad te testen, ontdekte ik wél hoe ongelooflijk ingrijpend zo’n wandeling kan zijn. Elk jaar loop ik wel een stuk in Scandinavië en bij elke wandeling besef ik weer hoe essentieel dat is: het vertragen, de natuur, de ontmoetingen. Dat vergeet ik in de dagelijkse rat race nog wel eens, terwijl ik vanachter mijn laptopje pelgrims informeer en assisteer.

Toen ik in 2013 de route liep en na een maand aankwam bij de Nidaros kathedraal in Trondheim, was ik erg emotioneel. Niet eens omdat ik religieus of zelfs spiritueel ben, maar om een punt te zetten achter zo’n intense tocht, waarbij je zoveel hebt meegemaakt en gedacht en gevoeld – dat is groot; dat verbindt met alle anderen die voor mij gingen na mij komen. En nog steeds als ik op het plein voor de kathedraal sta, raakt het me.

Hoe zie je de toekomst van het Olavspad? Denk je dat er veel zal veranderen in de (nabije) toekomst? De camino in Spanje gaat bijna ten onder aan haar eigen succes, voorzie je dat soort taferelen ook in Noorwegen?

In het jaar 2030 viert Noorwegen haar ‘duizend jarig bestaan’. Of dat getal nu helemaal correct is of niet, die viering wordt groots aangepakt en is al ingezet met evenementen en jaarlijkse thema’s. En duizend jaar Noorwegen is onlosmakelijk verbonden met Olav en zijn paden. Ik denk dat dat veel zal doen met het aantal bezoekers. Ik vermoed alleen dat het land nog niet zoveel nieuwe wandelaars kan ontvangen. Eerst moet de infrastructuur verbeterd worden – maar daar werken ze aan. 

Daarnaast is het seizoen kort en schuwen veel mensen de noordelijke landen als gevolg van bepaalde vooroordelen (het weer, muggen, etc.), dus ik denk niet dat het zo druk zal worden als in het zuiden. 

Heb je een suggestie voor welke wandelreis-ondernemer ik een volgende keer kan vragen voor deze rubriek?

Ik ken uiteraard vooral Scandi wandelbedrijven, maar iemand die ik heel inspirerend vind is Margaretha van GoSantiago.nl. Ik stond een paar keer naast haar op de wandelbeurs. Leuke vrouw, leuk concept. – Margaretha werkte graag mee, het interview met haar vind je hier.

Ben je geïnteresseerd geraakt in de Scandinavische pelgrimsroutes van Nordic Pilgrim? Bezoek dan de website voor meer informatie over de 4 Olavspaden. Meer lezen over pelgrimsreizen kan op deze pagina, en meer over wandelen in Noorwegen vind je hier.